تعادل در متابولیسم
متابولیسم چیست ؟
واکنش های در بدن که در جهت افزایش سازندگی و افزایش رشد و نمو می باشند واکنش های آنابولیسم هستند . مثلاً ساخته شدن ژروتئین ها از واحد های ساختمانی آنها که اسید آمینه نامیده می شوند و یا ساخته شدن فیبرهای عضلانی از ژروتئین ها نمونه هایی از آنابولیسم هستند . در برخی شرایط در بدن واکنش های آنابولیسم برتری دارند . در دوران بلوغ ، کودکی و سنین رشد غلبه کلی واکنش های بدن با واکنش های آنابولیسم است یا مثلاً در برخی شرایط بعد از صدمات بدنی مثل تصادفات ، سوختگی و جراحی ها . بعد از اینکه بیمار از فاز حاد نجات پیدا کند بدن نیاز به شرایط آنابولیسم دارد تا بافت های آسیب دیده را ترمیم کند . در این شرایط میزان نیاز به مواد غذایی افزایش پیدا می کند . به همین علت است که
نیازهای غذایی در دوران رشد بیشتر از حالت عادی می باشند یا به همین علت است که بطور سنتی توصیه می کنند به بیماران باید غذای پرانرژی داد . چون آنها در این شرایط به فکر رفع بیماری در فاز آنابولیسم یا افزایش سازندگی هستند و لذا به مواد غذایی بیشتری نیاز دارند.
در اینجا لازم است کمی در مورد استروئید های آنابولیک توضیح دهیم . همانطور که از نام این داروها پیداست این داروها Anabolic هستند که این کلمه صفتی است برای کلمه Anabolism یعنی این داروها میزان سازندگی و آنابولیسم بافت های بدنی را افزایش می دهند . علت ساخته شدن این داروها کمک به بیمارانی بود که نمونه هایی از آنها در بالا ذکر شد . مثلاً بیماران نیاز به جراحی ، تصادفی ، سرطانی ، سوختگی و غیره که توسط این داروها به تولید و ساخته شدن سریعتر بافت های بدن آنها کمک می کنیم
کاتابولیسم چیست ؟
معنی کاتابولیسم دقیقاً بر عکس آنابولیسم است . یعنی مجموعه واکنش هایی که در بدن موجب تخریب می شوند و مواد غذایی و سلول ها و بافت ها را تخریب می کنند . البته همیشه هم این واکنش ها مضر نیستند و گاهی هم لازم می باشند . همانطوری که برای ساختن ساختمانی شیک و جدید و امروزی لازم است ساختمان کلنگی و قدیمی را خراب کنیم در بعضی موارد برای ساختن بافت های نو در بدن به کاتابولیسم نیاز داریم اما کاتابولیسم بیش از حد در برخی شرایط مضر می باشد . مثلاً در یک بیمار سرطانی به علت ماهیت بیماری میزان کاتابولیسم افزایش می یابد . این مسئله کمک به ضیعف شدن بیشتر شخص بیمار می شود و در اینجا کاتابولیسم منجر به مرگ زودرس شخص می گردد . مهمترین هورمونی که در بدن با کاتابولیسم در ارتباط است هورمون کورتیزول ( Cortisol ) می باشد . ترشحات این هورمون در بدن تابع یک سیکل شبانه روزی می باشد . بطوریکه حداکثر ترشح آن در صبح ها ( حدود ۴ صبح ) و حداقل آن در عصرها می باشد.
تعادل در متابولیسم یا سوخت ساز بدن
با توجه به توضیحاتی که ذکر شد مجداً بیان می شود که متابولیسم ، مجموعه ای از آنابولیسم و کاتابولیسم است . یعنی مجموعه ای از واکنش های مختلف بدن سازنده و یا تخریبی که وجود آنها برای ایجاد و حفظ سلامت در فرد لازم است و تا وقتی که متابولیسم یک فرد در تعادل باشد سلامتی بدن وی تضمین است . اما اگر متابولیسم افزایش یا کاهش یابد می تواند بر سلامتی فرد تاثیرات منفی بگذارد یک نمونه واضح آن در بیماری تیروئید دیده می شود . در پرکاری تیروئید ( Hyper Thyroidism ) متابولیسم بدن افزایش بیش از حد یافته و از طرفی در کم کاری تیروئید ( Hypo Thyroidism ) متابولیسم بدن کاهش می یابد که هردو باعث انحراف بدن از وضیعیت متعادل سلامتی می گردند.
